The Voice of Holland is onbedoeld de stem geworden van mensen die met grensoverschrijdend gedrag te maken hebben. Daar heeft niemand zich voor opgegeven. En het onvoorbereid zijn is een belangrijke oorzaak van niet direct te weten: ‘Wat is dit? Hoe moet ik hierop reageren?’
De ‘prooi’ heeft altijd een achterstand. Het ‘roofdier’ kent zijn/haar eigen intenties en heeft een voorsprong, kan gebruik maken van de verwarring, van het niet handelen en dit opportunistisch labelen als instemming.
Wat is normaal en wat is niet normaal.
Als je er van een afstand naar kijkt lijken grenzen altijd duidelijker dan als je middenin de verwarring en de stress van de situatie zit.
Heel weinig mensen kunnen ter plekke het ijkpunt vinden van wat moreel nog juist is en wat niet. Nog veel minder mensen zijn in staat hierin dan ook nog assertief op te treden.
Pas als mensen weer uit de situatie zijn, komen ze in contact met dat ijkpunt. Met het buikpijngevoel dat het niet klopt. Dat het niet goed was.
Schaamte dat je niet in staat was in de situatie zelf contact te houden met dat morele ijkpunt en dat je niet voor jezelf bent opgekomen, maakt een gesprek erover niet makkelijker.
Wat het extra lastig maakt, is dat het gesprek over wat nog een leuke grap is, een geaccepteerd compliment of een gewenste aanraking, zelden of nooit plaatsvindt. Daardoor ontbreekt het kalibreren: het in beeld krijgen van het gezamenlijke ijkpunt van juist en onjuist.
Het vraagt om gemeenschappelijke momenten waarop je de mogelijkheid creëert om allemaal vanaf de zijlijn te kunnen meekijken naar (gesimuleerde) situaties die over grenzen gaan. En daarover in gesprek te gaan: ‘Vinden we dat dit (nog) kan of kan dit niet (meer)?’ En als het niet meer kan: wat is dan de beste manier om dit kenbaar te maken. Ook voor de omgeving die dergelijke situaties (al dan niet ongewild) faciliteert door stilzwijgen of goedpraten (‘Het is niet zo bedoeld.’ ‘Zorg gewoon dat je niet met hem/haar alleen bent.’).
Er zijn harde grenzen, die zijn wettelijk vastgelegd. Daarnaast zijn er talloze grenzen die zich bevinden tussen de mensen in. Dat kan voor de ene groep een andere bandbreedte inhouden van wat wel of niet oké is, dan voor de andere.
Je komt er alleen achter door het gesprek erover te starten én het gesprek erover in stand te houden. Dit is niet één interventie, niet één keer een protocol uitschrijven. Je bent er niet met verwijzen naar de klachtenprocedure of de vertrouwenspersoon.
Het voortdurende, open gesprek over wat zich tussen mensen afspeelt is niet alleen een belangrijke voorwaarde voor een veilig werkklimaat, het is ook een voedingsbodem voor goede en duurzame samenwerking.
Ik schrijf dit als Vertrouwenspersoon, Master of Action Learning en als ervaringsdeskundige.
Laten we de brug slaan. Praten. Elkaars perspectief innemen. Grenzen stellen. En het licht werpen op deze belangrijke zaken vóór ze in het donker verdwijnen.
Loes
Liked this post? Follow this blog to get more.